Wat is wijn decanteren, welke wijn decanteer je en hoe decanteer je wijn?

Het decanteren van wijn is een een methode om bezinksel (depot) van oudere rode wijnen te scheiden van de wijn. Simpelweg is decanteren het proces van het overschenken van wijn vanuit de fles naar een karaf. Decanteren doe je vooral bij oude rode wijnen.

Een wijn wordt als 'ouder' gezien vanaf een jaar of 10 na botteling. Decanteren wordt vaak verward met karafferen. Het doel van karafferen is om zuurstof bij jonge wijn of zeer tanninerijke wijn te laten komen, waardoor de aroma's zich beter ontwikkelen en de wijn kan verzachten. Rode oude wijn heeft vaak donkerrode deeltjes die zich op de bodem van de fles bevinden. Dit wordt droesem, depot of bezinksel genoemd. Je ziet dit sediment vaak terug in duurdere bewaarwijnen, die bedoeld zijn om op oudere leeftijd te drinken. Drink je bijvoorbeeld eens een oude Franse Bordeaux of een oude Italiaanse Barolo? Dan wil je deze deeltjes niet in je glas vinden. Het kan een bittere smaak en een korrelige textuur aan de wijn geven. De manier om dit te voorkomen is dus om jouw wijn te decanteren en zo deze deeltjes te scheiden van de wijn. In veel goedkopere supermarkt wijnen zul je bezinksel niet vaak tegenkomen, omdat dit er eigenlijk altijd grondig uit wordt gefilterd. Dit soort wijnen zijn ook niet bedoeld om lang te rijpen, maar juist om jong te drinken. 

Belangrijke punten uit dit artikel

• Wijn decanteren is is simpelweg het proces van het overgieten van wijn vanuit de fles in een karaf om het bezinksel te scheiden van de wijn.
• Wijn decanteren of karafferen: decanteren wordt gedaan bij oudere wijnen om het depot te scheiden van de wijn, terwijl karafferen vaak bij jongere wijnen wordt gedaan om zuurstof toe te voegen.

Wat is droesem of bezinksel en wat heeft dit voor effect op de wijn?

Droesem of bezinksel in wijn zijn vaste deeltjes die zich in de loop van de tijd in de fles wijn kunnen vormen. Deze deeltjes bestaan voornamelijk uit dode gistcellen, druivenschillen, tannines en andere vaste stoffen die tijdens het wijnbereidingsproces of tijdens de rijping in de fles uit de oplossing vallen. Deze deeltjes komen van nature voor in wijn en vooral bij rode wijnen en sommige witte wijnen. Vooral wijnen met een hoog tanninegehalte kunnen veel droesem ontwikkelen. Droesem kan eruitzien als kleine vlokken, kristallen of zelfs als een dikkere laag op de bodem van de fles. Het kan variëren in kleur van lichtbruin tot donkerbruin, afhankelijk van de samenstelling van de deeltjes en de leeftijd van de wijn. Witte wijn heeft maar zelden droesem of bezinksel in de wijn. Mocht dit wel zo zijn, dan duidt het meestal op een fout in de wijn. Bij natuurwijnen vind je eigenlijk altijd depot, omdat deze wijnen ongefilterd zijn. Dit is dan ook de bedoeling van de wijnmaker. 

Welke soorten wijn kan je decanteren?

Wijn waarin je droesem of bezinksel kunt vinden, is oude wijn en Port. Als je dus oude wijn of Port drinkt, kan vooraf decanteren van de wijn slim zijn. In principe decanteer je vooral rode wijn. Witte wijn kan ook bezinksel ontwikkelen. Bezinksel in witte wijn kan duiden op een fout in de wijn en is meestal in de vorm van kristallen, bijvoorbeeld wijnsteen. Toch zal je minder vaak bezinksel in witte wijn tegenkomen, omdat witte wijnen vaak jonger gedronken worden. Oude witte wijnen ontwikkelen vaak oxidatieve smaken die niet lekker meer zijn. Uitzonderingen natuurlijk daargelaten, zoals zoete witte wijnen als Sauternes en exceptionele witte wijnen van top producenten. Jonge wijnen worden over het algemeen niet gedecanteerd omdat deze wijnen nog niet genoeg bezinksel hebben ontwikkeld. 

Hoe en wanneer decanteer je wijn?

Wijn decanteren is het proces waarbij de wijn wordt overgegoten van de fles naar een karaf. Het decanteren van wijn wordt voornamelijk aanbevolen voor oude rode wijnen die in de loop der tijd een aanzienlijke hoeveelheid droesem hebben opgebouwd. Het proces kan echter ook worden toegepast op jonge wijnen die niet zijn gefilterd en geklaard en nog steeds bezinksel bevatten. Door de wijn te decanteren, wordt het bezinksel gescheiden van de vloeistof en wordt de wijn helderder en zachter van smaak. Het decanteren van wijn kan op verschillende manieren worden gedaan, afhankelijk van de wijn en het gewenste resultaat. Bij rode wijn decanteren wil je dat langzaam de wijn wordt overgeschonken in een karaf. Te veel zuurstof bij de wijn is namelijk niet goed voor oudere wijnen en kan ervoor zorgen dat delicate aroma's verloren gaan die zich juist hebben ontwikkeld over de jaren dat de fles bewaard is gebleven. Voordat je gaat decanteren is het belangrijk dat de wijn rechtop staat, zodat het bezinksel naar de bodem kan zakken. Je kunt wijnen, die vaak horizontaal bewaard worden, daarom het beste een dag van te voren al uit de opslag halen wanneer je de wijn wilt gaan drinken.

Wat heb je nodig voor wijn decanteren?

Om wijn te decanteren, heeft men de volgende materialen nodig:

• Wijnfles
• Decanteerkaraf
• Kaars of fel licht (dit is niet per se nodig, maar helpt wel)
• Trechter
• Doek of servet

Stappen van decanteren

Hieronder worden de stappen van het decanteren van wijn beschreven:

1. Plaats de fles wijn rechtop en laat deze een paar uur tot een dag staan, afhankelijk van de leeftijd van de wijn. Dit zorgt ervoor dat het bezinksel zich op de bodem van de fles verzamelt.

2. Plaats de decanteerkaraf op een vlakke ondergrond en zorg ervoor dat deze schoon en droog is.

3. Verwijder de capsule en trek de kurk langzaam uit de fles. Controleer of er geen kurkresten in de fles achterblijven.

4. Houd de kaars of het felle licht onder de hals van de fles en schenk de wijn langzaam in de trechter. Dit zorgt ervoor dat eventuele bezinksel in de fles blijft.

5. Schenk de wijn langzaam in de decanteerkaraf, terwijl je de fles licht kantelt om de wijn soepel te laten stromen. Stop met schenken zodra je het bezinksel in de hals van de fles ziet.

6. Laat de wijn in de decanteerkaraf rusten en ademen, afhankelijk van de leeftijd en het type wijn. Jonge wijnen hebben minder tijd nodig dan oudere wijnen.

7. Gebruik een doek of servet om de decanteerkaraf vast te houden en schenk de wijn voorzichtig uit.

8. Serveer de wijn en geniet van de verbeterde smaak en aroma.

Wat is het verschil tussen wijn decanteren en karafferen?

Veel mensen denken dat wijn decanteren hetzelfde is als wijn karafferen, maar er is wel degelijk een verschil tussen de twee. Het belangrijkste verschil zit hem in het doel van de techniek.Decanteren is het proces van voorzichtig overschenken van wijn vanuit de fles naar een brede, ondiepe karaf of decanteerkaraf. Het doel is om de wijn te scheiden van eventueel bezinksel of depot dat zich in de fles heeft gevormd, vooral bij oudere rode wijnen. Voorkomen moet worden dat er te veel lucht bij komt, dit kan juist een nadelig effect hebben op oude wijnen. Decanteren is daarom een langzaam en zorgvuldig proces, waarbij de wijn langzaam wordt gegoten en gestopt wanneer het bezinksel de hals van de fles bereikt. De heldere wijn wordt overgebracht naar de karaf, terwijl het bezinksel in de fles achterblijft. 

Jonge rode wijnen die nog niet helemaal op dronk zijn of wijnen met veel tannines wil je soms juist beluchten. Jonge wijn heeft namelijk maar zelden bezinksel, maar heeft soms wel baat bij zuurstof. Bij het karafferen schenk je de wijn vanuit de fles over naar een karaf, ongeacht of er bezinksel aanwezig is. Het hoofddoel van karafferen is om de wijn te beluchten zodat de wijn kan "ademen" en de aroma's en smaken verbeteren en de tannines worden verzacht door contact met zuurstof. Bij karafferen wordt de wijn meestal in een vloeiende beweging in een karaf gegoten, omdat het doel is om zuurstof toe te voegen. Witte wijn hoeft niet gekarafeerd te worden, witte wijnen drink je meestal jong en hebben niet echt tannines die verzacht moeten worden. Er zijn natuurlijk altijd uitzonderingen op deze regel.

Voordelen van wijn decanteren bij oude rode wijn

Wijn decanteren is een proces waarbij wijn wordt overgegoten in een karaf om het droesem of bezinksel te scheiden van de wijn. Hoewel het niet altijd nodig is, zijn er enkele voordelen verbonden aan het decanteren van wijn.

Verwijderen van de droesem

Het belangrijkste voordeel van het decanteren van wijn is het verwijderen van droesem. Droesem is een samengeklonterd geheel van stukjes die in de wijn blijven liggen na de fermentatie. Het kan de smaak van de wijn beïnvloeden en het drinken van droesem kan onaangenaam zijn. Door de wijn te decanteren, wordt de droesem gescheiden van de wijn en kan de wijn helderder en smaakvoller worden. Het bezinksel is ook redelijk bitter. Je kan het wel opdrinken, want het is niet schadelijk, maar lekker is het zeker niet.

Nadelen van wijn decanteren: zuurstof en oxidatie

Hoewel het decanteren van wijn veel voordelen heeft, zijn er ook enkele nadelen waar rekening mee moet worden gehouden.

Verlies van aroma's en smaken

Een van de belangrijkste nadelen van wijn decanteren is dat het kan leiden tot verlies van aroma en smaak. Door de wijn te decanteren, wordt deze blootgesteld aan zuurstof, wat kan leiden tot oxidatie. Hierdoor kunnen de aroma's en smaken van de wijn afnemen, wat kan resulteren in een minder complexe en minder aangename smaak.

Verwijdering van depot

Een ander nadeel van wijn decanteren is dat het sediment in de fles wordt verwijderd. Hoewel dit vaak als een voordeel wordt beschouwd, kan het verwijderen van sediment ook leiden tot verlies van smaken en aroma's. Dit is vaak het geval bij  natuurwijnen die speciaal ongefilterd blijven. Natuurwijn is vaak een jonge wijn die ook bedoeld is om jong te drinken. Deze wijnen kun je beter niet decanteren.

Risico op oxidatie

Ten slotte kan wijn decanteren ook leiden tot oxidatie. Als de wijn te lang wordt blootgesteld aan zuurstof, kan dit leiden tot oxidatie, wat kan resulteren in een onaangename smaak en aroma. Om dit te voorkomen, is het belangrijk om de wijn niet te lang te decanteren en langzaam in te schenken. Hoewel er enkele nadelen zijn aan wijn decanteren, wegen de voordelen vaak zwaarder dan de nadelen. Het is echter belangrijk om rekening te houden met deze nadelen en om de wijn tijdens het decanteren goed in de gaten te houden om de beste resultaten te krijgen.

 

Hoe kies je de juiste decanteer karaf: verschil tussen jonge wijn en oude wijn?

Bij het kiezen van een wijnkaraf zijn er een paar factoren waar rekening mee gehouden moet worden. Hieronder staan enkele belangrijke punten om in gedachten te houden bij het kiezen van een wijn decanter.

Vorm en grootte van de karaf

Er zijn veel verschillende vormen en maten decanters beschikbaar op de markt. Over het algemeen zijn er twee soorten decanters: de klassieke, traditionele decanter en de moderne, meer eigentijdse decanter. De klassieke decanter heeft vaak een brede bodem en een smalle hals, terwijl de moderne decanter vaak een slanke, gestroomlijnde vorm heeft. Je kunt het beste kiezen voor een slanke karaf, omdat bij deze karaffen minder zuurstof bij de wijn komt. Bij een breed model komt er meer zuurstof bij de wijn, dit type karaf leent zich dus beter voor het beluchten van wijnen. Bij decanteren is het dus belangrijk dat de karaf smal is. 

Materiaal

Decanters zijn verkrijgbaar in verschillende materialen, waaronder kristal, glas en loodvrij glas. Kristal is over het algemeen de duurste optie, maar het heeft ook de beste lichtbreking, waardoor de kleur van de wijn beter te zien is. Glas en loodvrij glas zijn goedkopere opties, maar ze kunnen nog steeds een goede keuze zijn als je op zoek bent naar een functionele decanter.

Filters

Sommige decanters hebben ingebouwde filters om eventuele sedimenten uit de wijn te filteren. Dit kan handig zijn als men van plan is om oudere wijnen te decanteren, die meer bezinksel bevatten dan jongere wijnen. Een filter kan helpen om de wijn helderder te maken en de smaak te verbeteren.

Prijs

De prijs van een decanter kan variëren van enkele tientallen tot honderden euro's. Over het algemeen geldt dat duurdere decanters van hogere kwaliteit zijn en langer meegaan. Maar voor de meeste mensen is een goedkopere decanter een prima keuze, zolang deze maar functioneel is en aan de persoonlijke voorkeuren voldoet.

Al met al moet je bij het kiezen van een wijn decanter rekening houden met de vorm en grootte, het materiaal, de filters en de prijs. Door deze factoren in overweging te nemen, kun je een decanter kiezen die perfect past bij jouw persoonlijke voorkeuren.

Op zoek naar wijnen om te decanteren?    

Ben je naar aanleiding van dit artikel op zoek wijnen die goed zijn om te decanteren? Kijk dan eens naar onze collectie bewaarwijnen. Deze wijnen zijn geschikt om jarenlang te laten liggen en worden met de tijd alleen maar beter. Heb je specifieke vragen over het zoeken van de juiste wijn of over een decanteerkaraf? Neem dan contact met ons op.