Bewaarwijnen

Bewaarwijnen: wat is eigenlijk een goede bewaarwijn?

Bewaarwijnen zijn wijnen die bedoeld zijn om te rijpen en hun smaak te ontwikkelen in de fles. Het zijn vaak wijnen die gemaakt zijn om op oudere leeftijd gedronken te worden. Ook zijn ze vaak duur. Bewaarwijnen worden geproduceerd met druiven van hoge kwaliteit en vaak afkomstig van kleinere percelen. Vaak gaat het dan om de beste druiven afkomstig van de beste percelen van de wijnhuizen.

Bewaarwijnen zijn er in verschillende soorten en maten. Sommige bewaarwijnen zijn rood, terwijl andere wit zijn. Er zijn ook mousserende bewaarwijnen. De meeste bewaarwijnen zijn afkomstig uit Europa, vooral uit Frankrijk, Italië en Spanje. Deze landen staan bekend om hun hoge kwaliteit druiven en wijnen. Er zijn echter ook bewaarwijnen uit andere delen van de wereld, zoals Australië en Californië.

Wat zijn bewaarwijnen?

Bewaarwijnen zijn wijnen die speciaal zijn gemaakt om te rijpen in de fles. Ze zijn vaak niet bedoeld om jong gedronken te worden. Het bewaarpotentieel van deze wijnen is veel langer dan dat van reguliere wijnen.

Het bewaarpotentieel van bewaarwijnen is afhankelijk van meerdere factoren, zoals de producent, de druif, de regio van herkomst, het oogstjaar en de manier waarop de wijn wordt bewaard. Over het algemeen kunnen bewaarwijnen tussen de vijf en wel meer dan 50 jaar worden bewaard, afhankelijk van deze factoren.

Bewaarwijnen zijn vaak duurder dan reguliere wijnen vanwege hun hoge kwaliteit en het feit dat ze langer kunnen worden bewaard. Vaak gaat het ook om gewilde wijnen die schaars zijn en beperkt in oplage worden geproduceerd. Denk bijvoorbeeld aan de wereldberoemde Grand Cru's uit Bordeaux of de Cru's uit Bourgogne. Er zijn ook wijnen die meer geld waard worden naar mate ze ouder worden, mits ze in goede omstandigheden zijn opgeslagen en verkeren bij verkoop. Er zijn dus ook mensen die in wijn investeren om het later weer door te verkopen.

Vaak zijn bewaarwijnen rood, maar je kunt ook witte mousserende wijnen lang bewaren zoals Champagne. Sterker nog, sommigen worden gewoon geld waard! Kies wel voor een mooie Champagne en dan de toplijn van een wijnhuis. Dus geen standaard fles Moët & Chandon maar bijvoorbeeld een millesimé (Champagne uit één oogstjaar). Witte wijnen kunnen langer bewaard worden maar oxideren sneller en worden daardoor dus minder lekker. Wil je graag een witte wijn bewaren? Dat kan, maar kies dan voor bijvoorbeeld een mooie houtgerijpte Chardonnay uit de Bourgogne van een tophuis of een uit Napa Valley. Meestal kun je deze wijnen wel het beste binnen 10 jaar drinken. Zoete witte wijnen zoals Sauternes kunnen wel heel lang bewaard worden. Dit komt door het restsuiker dat deze wijnen hebben. Hierdoor blijven ze langer lekker. Sterker nog, de meeste Sauternes zijn past echt op dronk als ze minimaal 10 jaar oud zijn.

Hoe bewaar je een wijn?

Het bewaren van wijn is een kunst op zich, waarbij de juiste opslagcondities, bewaartermijnen en wijnselectie van groot belang zijn. In deze sectie worden de belangrijkste aspecten van het bewaren van wijn besproken.

Opslagcondities: temperatuur, luchtvochtigheid en licht

Wijn moet worden bewaard onder de juiste omstandigheden om ervoor te zorgen dat de kwaliteit niet achteruit gaat. De belangrijkste opslagcondities zijn temperatuur, licht en luchtvochtigheid.

Temperatuur

Wijn moet worden bewaard op een donkere plek, bij een constante temperatuur (pas dus op met temperatuurschommelingen). Het beste is tussen de 11 en 15 graden. Dit is circa de temperatuur van een kelder. Bewaar ze in ieder geval niet op een te warme plek (boven de 18 graden). Bewaar ze ook niet in ijskoude garages of in de buurt van apparaten die warm worden. Warme omstandigheden kunnen ervoor zorgen dat het verouderingsproces wordt versneld en dat de natuurlijke smaakprofielen van de wijn, samen met de aroma's en het de kleur, verslechteren. Bij te koude temperaturen kunnen de wijn, de kurk en de fles beschadigd raken. De kurk kan krimpen en uit de fles worden geduwd, waardoor er zuurstof in de fles kan komen - wat geen enkele wijnverzamelaar wil. Afhankelijk van de hoek waarin u uw wijn bewaart, kan deze ook gaan lekken en de etiketten van andere wijnen in uw collectie beschadigen. 

Luchtvochtigheid

Wil je wijnen op lange de lange termijn bewaren zorg dan dat de luchtvochtigheid ergens tussen de 60% en 86% ligt. Als de luchtvochtigheid te laag is, wordt de lucht te droog en droogt de kurk uit. Wanneer de kurk droog wordt, kan er zuurstof in de fles komen, wat leidt tot oxidatie. De wijn ondergaat dan chemische reacties die de wijn bederven en een bittere, zure smaak achterlaten.

De luchtvochtigheid mag ook niet te hoog zijn. Omgevingen met een luchtvochtigheid van meer dan 85% kunnen niet alleen uw wijn beschadigen, maar ook wijnkasten en wijnflessen beschadigen. Watermoleculen zullen verdampen en condenseren op de zijkanten van de wijnkast en flessen, waardoor schimmelgroei wordt bevorderd - schimmels houden immers van vocht. Daarnaast kunnen de etiketten loskomen en vlekkerig worden. Ook zonde.

Licht

Zorg er ook voor dat je jouw wijnen buiten het zonlicht houdt. UV-stralen kunnen de wijn beschadigen en de smaak, geur en de kleur beïnvloeden. UV-licht kan het verouderingsproces versnellen door chemische reacties in de wijn op gang te brengen. Dit kan de natuurlijke smaken en aroma's van de wijn beschadigen, waardoor een onaangename bittere smaak ontstaat. Berg jouw wijnen dus op in een kelder of kamer zonder direct zonlicht of in een wijnklimaatkast met UV-licht bescherming.

Wijn wordt meestal bewaard in groene of donkere flessen, die enige UV-bescherming bieden van zichzelf. Witte wijn en mousserende wijnen worden echter vaak geleverd in doorzichtige flessen die zeer weinig bescherming bieden tegen zonlicht. Zorg er dus voor dat je extra stappen onderneemt bij het bewaren ervan.

Bewaartermijnen

De bewaartermijn van een wijn hangt af van het type wijn en de kwaliteit ervan. Sommige wijnen zijn geschikt om direct na het bottelen te drinken, terwijl andere wijnen jarenlang kunnen worden bewaard. De bewaartermijn van een wijn wordt beïnvloed door factoren zoals de druivensoort, de wijnstreek, de kwaliteit van de oogst en de rijping. Over het algemeen kunnen rode bewaarwijnen langer worden bewaard dan witte bewaarwijnen. Kies dus een wijn van een gerenommeerd wijnhuis uit een mooi oogstjaar. Ook al zijn er top wijnhuizen die zelfs in slechte oogstjaren prachtige wijnen op de markt brengen.

Welke wijn moet ik kopen als ik de wijn wil bewaren?

Niet alle wijnen zijn geschikt om te bewaren. Wijnen die geschikt zijn voor bewaring zijn over het algemeen wijnen van hoge kwaliteit, die gemaakt zijn van druiven van mooie oogstjaren. Bordeaux, Bourgogne, Barolo, Sauternes, Rioja, Amarone en Brunello di Montalcino zijn voorbeelden van wijnen die geschikt zijn voor bewaring. Bij het selecteren van een wijn voor bewaring moet rekening worden gehouden met de bewaartermijn en de opslagcondities. Bovengenoemde wijnen zijn natuurlijk niet de enige wijnen die je kunt bewaren. Er zijn ook andere prachtige wijnen van top wijnhuizen die jaren lang bewaard kunnen worden, maar het zijn er te veel om op te noemen. 

Wijnklimaatkast vs. traditionele kelder

Er zijn twee manieren om wijn te bewaren: in een traditionele kelder of in een wijnklimaatkast. Een traditionele kelder is een donkere, koele en relatief vochtige ruimte waar de wijn wordt bewaard. Een wijnklimaatkast is een elektrisch apparaat dat de temperatuur en vochtigheid van de omgeving regelt en de wijn beschermt tegen licht. Beide methoden hebben hun voor- en nadelen en de keuze hangt af van de persoonlijke voorkeur en de beschikbare ruimte.

Kenmerken van top bewaarwijnen

Top bewaarwijnen zijn wijnen die jarenlang kunnen worden bewaard en zich ontwikkelen tot een meesterwerk. Hieronder staan enkele kenmerken van top bewaarwijnen.

Druivenrassen en wijnstijlen

Bewaarwijnen kunnen worden gemaakt van verschillende druivenrassen en wijnstijlen. Er is geen lijstje met specifieke druivenrassen die het beste zijn om bewaarwijn van te maken, maar vaak zijn het de klassieke Bordeaux-blend (Cabernet Sauvignon, Merlot, Cabernet Franc en/of Petit Verdot), Cabernet Sauvignon, Merlot, Nebbiolo (bekend van Barolo), Sangiovese (bekend van o.a. Brunello di Montalcino) en de Rhône blend (Grenache, Syrah, Mourvèdre) zoals je ziet in bijvoorbeeld Châteauneuf-du-Pape. Maar ook worden er topcuvées gemaakt van Tempranillo bijvoorbeeld. De wijnstijlen die het meest geschikt zijn voor bewaarwijnen zijn onder andere droge rode wijnen, zoete (witte) wijnen, mousserende witte wijnen en versterkte wijnen.

Invloed van het terroir

De invloed van het terroir op de smaak en kwaliteit van bewaarwijnen is groot. Regio's zoals Toscane, Ribera del Duero en Médoc staan bekend om hun top bewaarwijnen. De bodemsamenstelling, het klimaat en de hoogte van het terroir hebben invloed op de intensiteit, aroma's en smaken van de wijn.

Complexiteit en balans

Top bewaarwijnen hebben een hoge complexiteit en balans en zijn niet goedkoop. De complexiteit van bewaarwijnen wordt beïnvloed door de tannines, alcohol en zuurgraad. De balans van bewaarwijnen wordt beïnvloed door de verhouding tussen deze elementen. Een goede balans tussen deze elementen zorgt voor een harmonieuze smaak. Dit is iets wat top wijnhuizen heel goed kunnen.

Hoe serveer je een bewaarwijn?

Het openen van oude wijnen

Het openen van oude wijnen kan een uitdaging zijn. Het is belangrijk om de fles voorzichtig te behandelen om te voorkomen dat de kurk afbrokkelt. Het is aan te raden om de fles rechtop te zetten en deze een paar uur voor het openen te laten rusten, zodat de het bezinksel zich kan scheiden van de wijn. Je kunt de kurk het beste eruit halen met een speciale kurkentrekker voor oude kurken. Zo voorkom je dat de kurk breekt en afbrokkelt in de wijn.

Serveertemperatuur en decanteren

Bewaarwijnen moeten op de juiste temperatuur worden geserveerd om de smaak en aroma's tot hun recht te laten komen. Over het algemeen geldt dat rode bewaarwijnen het beste geserveerd kunnen worden op kamertemperatuur, terwijl witte bewaarwijnen gekoeld moeten worden tot ongeveer 10-12 graden Celsius.

Het decanteren van bewaarwijnen kan helpen om het bezinksel van de oude wijn te scheiden, zodat deze niet in je glas terecht komt. Het is echter belangrijk om voorzichtig te zijn bij het decanteren van oude wijnen, omdat ze gevoeliger zijn voor oxidatie. Hoe je een oude wijn decanteert lees je in onze blog.

Veelgemaakte fouten en mythes bij bewaarwijnen

Misvattingen over bewaartijden

Een veelvoorkomende misvatting over bewaarwijnen is dat ze eindeloos bewaard kunnen worden. Dit is echter niet waar. Bewaarwijnen hebben weliswaar een lange levensduur, maar ook zij hebben een houdbaarheidsdatum. Rode bewaarwijnen hebben over het algemeen een bewaarpotentieel van 10 tot circa 50 jaar (afhankelijk van de wijn en het wijnhuis). Dit geldt ook voor zoete witte wijnen al kun je sommigen ook langer bewaren. Of de wijn daar ook altijd beter van wordt kun je je afvragen. Lichte rode wijnen hebben over het algemeen een kortere bewaartijd.

Een andere misvatting is dat alle wijnen beter worden naarmate ze ouder worden. Dit is niet waar. Niet alle wijnen hebben een lange levensduur en sommige wijnen bereiken hun hoogtepunt al na enkele jaren. Het is daarom belangrijk om te weten welke wijnen geschikt zijn om te bewaren en hoe lang ze bewaard kunnen worden. Bewaar dus geen Sauvignon Blanc van 10 euro voor meerdere jaren. Dat zal gewoon niet meer lekker zijn.

Mythes rondom bewaarcondities

Er zijn veel mythes rondom de bewaarcondities van wijn. Een veelvoorkomende mythe is dat wijn bewaard moet worden in een kelder. Dit is niet waar. Een wijnklimaatkast is een goede optie om wijn op de juiste temperatuur en vochtigheidsgraad te bewaren. Het belangrijkste is dat de wijn bewaard wordt op een constante temperatuur tussen de 11 en 15 graden Celsius en een vochtigheidsgraad ergens tussen de 60 en 86%.

Fouten bij het openen en uitschenken van bewaarwijnen

Een veelgemaakte fout bij het openen van bewaarwijnen is het gebruik van een normale kurkentrekker. Bij oudere wijnen kan de kurk afbrokkelen en in de wijn terechtkomen. Gebruik daarom een kurkentrekker die specifiek is ontworpen voor het openen van oude wijnen. Deze lijken op een soort vork die je in de kurk spiest. Daarmee trek je een oude kurk gemakkelijk eruit.

Een andere fout is het karafferen van te oude wijnen. Bij oude wijnen mag er absoluut niet te veel zuurstof bij de wijn komen! Je mag de wijn wel decanteren om het bezinksel te scheiden, maar doe dit voorzichtig! Anders verliest jouw wijn de mooie aroma's die het al die jaren heeft ontwikkeld.