Zoete rode wijn

Zoete rode wijn wordt vaak gezien als dessertwijn. Deze wijnen hebben een hoger suikergehalte dan gewone rode wijnen. Tijdens het maken van zoete rode wijn, blijven er meer natuurlijke suikers uit de druiven behouden. Dit komt doordat druiven later geplukt worden en tijdens de gisting niet alle suikers worden omgezet in alcohol. Hierdoor hebben zoete wijnen een hoger restsuiker gehalte. Hierdoor ontstaat een wijn met zoete accenten die uitstekend past bij diverse desserts zoals chocolade en gerechten met rood fruit. 

Zoete rode wijnen kunnen variëren in zoetheid, van licht zoet met nog wat levendige zuren, tot diep en rijk.

Herkomst zoete rode wijn

Wijnregio's

Italië, Portugal en Frankrijk zijn enkele van de belangrijkste producenten van hoogwaardige zoete rode wijnen. Deze landen hebben regio's met klimaten die ideaal zijn voor het rijpen van druiven met hoge suikergehaltes, wat essentieel is voor zoete wijn.

• Italië staat bekend om zijn zoete rode wijnen zoals de Recioto della Valpolicella en bepaalde varianten van de Brachetto d'Acqui, die afkomstig zijn uit noordelijke regio's zoals Veneto en Piemonte.
• Portugal is wereldberoemd om zijn portwijnen, vooral uit de Douro-vallei, waar het klimaat en de bodemgesteldheid unieke omstandigheden bieden voor het maken van deze versterkte zoete wijnen.
• Frankrijk levert ook een aanzienlijke bijdrage, met wijnregio's zoals de Roussillon, waar rode dessertwijnen als Banyuls en Maury vandaan komen.

Bekende zoete rode wijnen

Binnen de categorie zoete rode wijnen zijn er verschillende bekende namen te onderscheiden.

1. Port - Deze versterkte wijn uit Portugal is wellicht een van de bekendste zoete rode wijnen en wordt in verscheidene stijlen geproduceerd, van Ruby tot Vintage, allen karakteristiek door het toevoegen van wijnalcohol tijdens de gisting. Deze wijnen hebben een hoog alcoholpercentage doordat er extra wijnalcohol is toegevoegd.
2. Recioto della Valpolicella - Een traditionele zoete rode wijn uit Italië die gekenmerkt wordt door een intens fruitig karakter. Recioto is de voorloper van de welberoemde Amarone en wordt tegenwoordig nog steeds als dessert wijn gemaakt en gedronken.
3. Brachetto d'Acqui - Een licht mousserende zoete rode wijn uit de Piemonte regio van Italië, vaak geassocieerd met aroma's van aardbeien en rozen. Deze wijn is écht lekker bij chocolade of rood fruit.

Naast deze bekende wijnen, zijn er ook in andere landen zoals Australië en Zuid-Afrika ontwikkelingen op het gebied van zoete rode wijnen, hoewel deze markten over het algemeen bekender staan om hun droge wijnvarianten. In Nederland en België is de productie van zoete rode wijn beperkt en vooral gericht op de lokale markt. Duitsland en Spanje zijn additionele spelers, waarbij Duitsland met name bekend is voor zoete witte wijnen zoals Riesling en Spanje voor zijn traditionele versterkte wijn, zoals de zoete varianten van Sherry.

Het productieproces van zoete rode wijn

In het productieproces van zoete rode wijn is het beheersen van de gisting en het behouden van restsuiker cruciaal om de gewenste zoetheid te bereiken. Je kan onderscheid maken tussen versterkte zoete rode wijnen zoals Port en niet versterkte zoete rode wijnen. Bij het laatste wordt geen wijnalcohol toegevoegd en stopt de gisting dus eerder om voldoende restsuiker in de wijn over te houden. De hoeveelheid alcohol in een wijn zegt dus iets over de wijn. Wanneer niet alle suikers vergisten, ontstaat er een zoetige rode wijn. Bij droge rode wijnen vergisten wel de meeste suikers, waardoor het restsuiker gehalte laag is. 

Gisting en restsuikers

Gisting is een proces waarbij suikers uit de druiven worden omgezet in alcohol en koolstofdioxide. Voor de productie van zoete rode wijn wordt de gisting echter vroegtijdig gestopt, zodat er restsuiker in de wijn aanwezig blijft, wat de wijn zijn zoete smaak geeft. Het moment van stoppen kan op natuurlijke wijze plaatsvinden, maar ook middels interventie van de wijnmaker. De gisting stopt op natuurlijke wijze als de gist alle suikers heeft omgezet in alcohol. Er is dan niets meer te halen, dus de gist sterft af. Het resultaat is een droge wijn.

Gist houdt van relatief warme temperaturen. Bij een temperatuur van 4-5 graden stopt de alcoholische gisting. De vergistingstanks worden gekoeld om de gisting te stoppen. Dit zie je bijvoorbeeld ook vaak bij zoete Rieslings. Het koelen is de meestgebruikte methode om de gisting vroegtijdig te stoppen. Daarna wordt de wijn vaak nog gefilterd om de gistcellen te verwijderen.

Bovenstaande methode kan eventueel gecombineerd worden met de toevoeging van zwaveldioxide om alle risico op re-fermentatie te voorkomen. Daarnaast kan er worden gekozen om de wijn te filteren om er zeker van te zijn dat er geen gist meer in de wijn zit.

Een andere mogelijkheid is om wijnalcohol toe te voegen. Dit zie je bijvoorbeeld bij Port en Sherry. De natuurlijke gisting stopt meestal bij zo'n 15% alcohol. Maar dan zijn alle suikers ook weg. En dan krijg je een droge wijn. Om meer restsuiker over te houden wordt dus alcohol toegevoegd. Vaak is dit een druivendistillaat. 

Wat eet je bij zoete rode wijn?

De fruitigheid en het vaak lagere tanninegehalte van zoete rode wijnen maken deze wijnen zeer toegankelijk. Bij het serveren van zoete rode wijn, draait het allemaal om balans. Welke zoete rode wijn past goed bij welk gerecht? Wij zetten het voor jou op een rijtje.

1. Port: Een klassieke, zoete wijn uit Portugal die uitstekend samengaat met rijke chocoladedesserts, blauwe kazen zoals Stilton of Roquefort, en noten. Vintage Port en Tawny Port zijn bijzonder goed bij desserts met donkere chocolade of een kaasplankje.

2. Banyuls: Deze Franse rode dessertwijn uit de Roussillon-regio past prachtig bij chocolade en fruitdesserts, vooral die met rode bessen. Zijn rijke, fruitige karakter maakt het ook een goede match voor crème brûlée en andere romige desserts.

3. Maury: Nog een wijn uit Roussillon, Frankrijk. Maury is heerlijk bij desserts met karamel, zoals tarte tatin, of bij een selectie van harde en blauwe kazen. 

4. Recioto della Valpolicella: Een zoete rode wijn uit Italië die goed past bij chocolade, vooral met desserts die amandelen of kersen bevatten. Zijn rijke fruitigheid maakt het ook een goede keuze voor blauwe kaas en foie gras.

5. Vin Santo Rosso: Hoewel Vin Santo vaak in een witte variant voorkomt, is de rode versie heerlijk met traditionele Italiaanse cantucci (amandelkoekjes), chocolade, of harde kazen. 

6. Brachetto d'Acqui: Deze lichtrode dessertwijn uit Piemonte past goed bij met fruitdesserts, lichte chocoladedesserts, en zachte kazen, dankzij zijn zoete, fruitige aroma's en lichte mousserende karakter.

Types zoete rode wijn en druivenrassen

Druivensoorten en kenmerken van zoete rode wijnen

Zoete rode wijn wordt van veel verschillende druivenrassen gemaakt en dat kan in principe ook, zo lang er maar genoeg restsuiker overblijft. De meest bekende druiven voor zoete rode wijnen zijn de Italiaanse Brachetto uit Piemonte (Brachetto d'Acqui) en de inheemse Portugese druiven, Tinta Roriz, Tinta Barroca, Touriga Franca, Touriga Nacional, Tinta Cão en Tinta Amarela. Deze druiven worden onder andere voor Port gebruikt. Ook van de Italiaanse Primitivo worden redelijk veel dessertwijnen gemaakt. Daarnaast is de Recioto della Valpolicella ook een zeer bekende wijn. Deze wijn wordt gemaakt van Corvina, Corvinone, Rondinella en Molinara.

Veelgestelde vragen

Wat zijn de kenmerken van een zoete rode wijn?

Zoete rode wijnen kenmerken zich door een hoger restsuikergehalte, vaak verkregen doordat niet alle suikers vergisten tijdens het gistingsproces. Ze kunnen variëren van lichtzoet tot intens zoet en hebben meestal een fruitig en rijk smaakprofiel..

Hoe onderscheid ik een zoete rode wijn van een droge?

Een zoete rode wijn kan men onderscheiden van een droge door naar het etiket te kijken voor termen als 'zoet' of 'doux' en door het te proeven; zoete wijnen zullen een merkbaar zoetere smaak en vollere body hebben. Andere kenmerken op een etiket kunnen 'auslese', 'beerenauslese', of 'trockenbeerenauslese' zijn. In Italië zie je vaak 'recioto' of 'passito' op het etiket staan. Dit betekent eveneens dat de wijnen een hoger restsuiker gehalte hebben. In de Elzas zie je op etiketten 'vendanges tardives' of 'sélection de grains nobles', wat 'late oogst' of 'edele druivenrassen' betekent. Deze druiven zijn laat geplukt en zijn vaak aangetast met edele rotting, een schimmel. 

Kan Merlot gecategoriseerd worden als een zoete rode wijn?

Hoewel Merlot over het algemeen een droge wijn is, kan de bereidingswijze resulteren in een zoetere variant van Merlot. De smaak hangt af van de mate waarin het fermentatieproces de suikers heeft omgezet. Kortom, er zijn zowel droge als zoete Merlot wijnen. Droge Merlot komt wel het vaakst voor.

Welke soorten dessertwijnen vallen onder zoete rode wijnen?

Dessertwijnen zoals Banyuls, Rivesaltes, Maury en Rasteau zijn voorbeelden van natuurlijke zoete rode wijnen. Deze worden bij hoge rijpheid geoogst en behouden een hoger restzoet. Daarnaast zijn er andere bekende rode zoete wijnen zoals Recioto della Valpolicella en Brachetto d'Acqui.